Hai uns días, rematei o libro ‘Radical Football’ de Steve Fleming, e fíxome lembrar o seguinte relato que escribín no 2020. Non o publiquei en ningún lado nese momento porque era máis para desafogarme sobre o que estaba a presenciar no meu lugar de traballo futbolístico. Desafortunadamente, dous anos despois, o artigo non envelleceu e aínda non só teño as mesmas preocupacións senón que se profundaron.

DEIXEMOS DE XOGAR E COMECEMOS A XOGAR AO FÚTBOL

Hai anos, cando estaba a piques de emprender a miña aventura como tradutora/intérprete nun club de fútbol, alguén díxome, “Eu non veño aquí para facer amigos. Non teño amigos aquí, todo é estrictamente profesional». Lembro que naquel momento pensei no triste e frío que soara. Como podería alguén pensar iso e dese xeito da xente coa que pasan a maior parte do tempo? Non creo que esta persoa poida dicir realmente que non fixo amigos nesta industria, por moi descarado que sexa. Pero xa ves, aí está a palabra que o cambia todo, «negocio». Cando perdemos a noción do que é o fútbol? E cando comezamos a esquecer como se formaron os clubs de fútbol?

O noso club de fútbol foi formado por uns amigos nun ximnasio local en 1906, que pasaron de xogar partidos amigables a tomalo en serio e competir. Os partidos do domingo eran un evento onde familias, amigos e os veciños reuníanse para ver e animar ao equipo da súa cidade, formado maioritariamente por talento local. Co obxectivo de gañarlle ao rival da fin de semana xurdiu a necesidade de gastar ou investir cartos en xogadores, equipos e o seu mantemento. A medida que os tempos cambiaron rapidamente, tamén o fixo o deporte e as demandas do consumidor; si, usei a palabra consumidor, porque é o que somos agora. Xogadores, persoal e afeccionados convertironse en números, e un club de fútbol converteuse nun negocio.

A idea dun club de fútbol dirixido por unha comunidade que quere que a súa cidade estea representada polos seus valores e logros deportivos levan esquecidos durante moito tempo. A xente xa non coopera para que o club funcione o mellor posible porque onde hai cartos en xogo hai cobiza e sede para que os resultados a curto prazo complazan o seu ego. Do mesmo xeito que as empresas de minería de ouro, escavan para coller gran parte do bote como poden, sen ter en conta os efectos que isto está a ter na paisaxe do fútbol e sobre todo nos seus traballadores e traballadoras. A medida que pasan os anos, ata os bos mineiros cústalles evitar algún tipo de perigo que pode afectar o seu benestar. Xa ves, xestionar un club de fútbol con «mineiros de ouro» ao fronte contamina a contorna laboral e cambia a morfoloxía do xogo.

O negocio do fútbol, tal e como o coñecemos hoxe, é insostible. Outras industrias xa comezaron a adoptar unha filosofía «Lenta» que, en palabras do xornalista canadense Carl Honoré, é:

“Unha revolución cultural contra a idea de que o máis rápido sempre é mellor. A filosofía Lenta non é facer todo a paso de caracol. Trátase de facer todo á velocidade correcta. Saboreando as horas e os minutos en lugar de só contalos. Facendo todo o mellor posible, en lugar de o máis rápido posible. Trátase de calidade sobre cantidade».

Quizais deberíamos tomar nota e extrapolar esta idea á industria do fútbol e á forma de xestionar os clubs.
Non teño nin idea de cando estalará a burbulla, pero o que queda claro nas últimas décadas é que un club de fútbol non pode ser dirixido por escavadores. É hora de reparar a paisaxe e comezar a plantar, e isto só o poden conseguir os/as xardineiros/as; persoas que teñen unha mentalidade holística e pensan no longo prazo, que non buscan beneficios persoais e están dispostos a deixar de lado as súas diferenzas para a gran causa.
Seino, todo isto parece moi inxenua. Pero a pesar de ver e experimentar moita negatividade, vin e coñecín a moitas persoas xenuinamente boas e marabillosas que realizan un gran traballo. Espero que a estas persoas lles queden folgos para seguir polinizando os seus valores para que empecen a florecer e prevalecer sobre a tendencia actual.

Como lerías, terminei o artigo practicamente chamándome inxenua. Outras persoas, máis delicadamente, diranme “romántica”. Con todo, despois de ler ‘Radical Football’, especialmente o capítulo escrito por Pippa Grange, psicóloga da selección Inglesa, síntome máis arroupada pola idea de que temos que empezar a cambiar o panorama do fútbol. Basicamente, atopei a miña tribo e o meu propósito nestas páxinas e no traballo que realiza Common Goal*.

*Common Goal (www.common-goal.org) é unha organización creada por Juan Mata e Jürgen Griesbeck que quere maximizar a contribución do xogo ás persoas e ao planeta forxando unha conexión duradeira entre o fútbol como negocio e o fútbol como catalizador para a transformación social. É un movemento que crea oportunidades a través da colaboración de todas as persoas e entidades interesadas no fútbol. Mobilizan a industria do fútbol para que comprometa un mínimo do 1% de todos os seus ingresos para impulsar o progreso cara aos obxectivos globais de desenvolvemento sostible. E traballan con organizacións comunitarias de alto impacto para transformar a nosa sociedade nun terreo de xogo igualitario para todos.